بررسی ارتباط هیپرتروفی آدنوئید با زوایای سفالومتریک قاعده جمجمه

زمینه و هدف: کودکان در حالت طبیعی آدنوئید بزرگی دارند و با افزایش سن، آدنوئید به تدریج تحلیل می رود. بزرگی آدنوئید باعث اختلال تنفسی ناشی از انسداد بخشی از راه هوایی نازوفارنکس می گردد و به دنبال افزایش مقاومت در مسیر جریان هوای بینی، کودک به سمت تنفس دهانی پیش می رود. از آنجایی که نیازهای تنفسی، موقعیت فکین و زبان و به میزان کمتر موقعیت سر را تعیین می کند؛ بنابراین منطقی است که تنفس دهانی بتواند تعادل فشارهای وارده بر فکین و دندانها را تغییر داده و رشد فکین و موقعیت دندانها را تحت تأثیر قرار دهد. اگر این تغییرات باقی بماند منجر به ناهنجاریهای فکی با عنوان adenoid face می گردد. ارزیابی رادیوگرافیک فضای نازوفارنکس در رادیوگرافی لترال سفالومتری، روشی ساده و قابل تکرار برای به دست آوردن اندازه، شکل و موقعیت آدنوئید است. فضای نازوفارنکس توسط استخوان اسفنوئید پوشیده شده است؛ بنابراین به نظر می رسد که تغییر مقاومت مسیر تنفسی به وسیله هیپرتروفی آدنوئید بر روی تغییرات زاویه قاعده جمجمه بی تأثیر نباشد. در تحقیق حاضر ضمن تعیین میزان فراوانی هیپرتروفی آدنوئید، به ارزیابی ارتباط بین هیپرتروفی آدنوئید و تغییرات زوایای سفالومتریک قاعده جمجمه پرداخته شد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی به صورت گزینش سریال (case series)، رادیوگرافی های لترال سفالومتری از پرونده بیماران 7-14 سال که بعد از سال 1377 به مراکز تخصصی ارتودنسی شهرستان رشت مراجعه نموده بودند، انتخاب شدند. نسبت بافت آدنوئید به فضای نازوفارنکس (a/n) به روش fujioka مشخص گردید. سپس زاویه قاعده جمجمه (n.s.ar) در همان رادیوگرافی لترال سفالومتری اندازه گیری شد. براساس اطلاعات حاصل از نسبت a/n، بیماران به سه گروه a (8/0 a/n)، b (8/0>a/n >5/0) و c (5/0 a/n) تقسیم شدند. زاویه قاعده جمجمه به سه گروه بزرگتر از حد نرمال، نرمال و کوچکتر از حد نرمال تقسیم شد. همچنین زاویه گونیال، نسبت ارتفاع خلفی به ارتفاع قدامی صورت، مجموع سه زاویه گونیال، آرتیکولار و saddle وکلاس بندی اسکلتی تعیین شد. داده ها با استفاده از آزمونهای chi-squareو ضریب همبستگی پیرسون با 05/0p< مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: از مجموع 206 لترال سفالومتری مورد بررسی 66% هیپرتروفی آدنوئید (گروه های a وb) را نشان داد و 34% فاقد هیپرتروفی آدنوئید (گروه c) بودند. 28% بیماران با زاویه قاعده جمجمه کوچکتر از حد نرمال،30% نرمال و 42% بزرگتر از حد نرمال بودند. براساس آزمون آماری مجذور کای (chi-square) ارتباط آماری معنی داری بین وجود یا عدم وجود هیپرتروفی با زوایای مختلف قاعده جمجمه مشاهده شد؛ در ضمن براساس ضریب همبستگی پیرسون بین نسبت a/n و زوایای مختلف قاعده جمجمه همبستگی مشاهده گردید (2/0=r).نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که بین نسبت a/n و زوایای مختلف قاعده جمجمه همبستگی وجود دارد. ضمن این که مطالعات بیشتری برای یافتن ارتباط بین ژنتیک و عوامل محیطی با زوایای قاعده جمجمه لازم است.